Παρασκευή 2 Μαρτίου 2007

Ένστικτο

Αλήθεια κάπως υπερτιμημένη δεν είναι αυτή ιστορία με το ένστικτο;
Γυναικείο ένστικτο, έκτη αίσθηση, τελικά έχουμε την εντύπωση ότι εμείς οι άνθρωποι κυριαρχούμε εξαιτίας αυτής της σύνδεσης μας με το υπερφυσικό.
Πολύ συχνά διαβάζω και ακούω σε διάφορες συζητήσεις τη θεωρία ότι διαφέρουμε από τα ζώα επειδή εμείς αναζητάμε κάτι το μεταφυσικό για να πιστέψουμε, έναν θεό. Σε αυτή την περίπτωση, οι χαρδαβελικοί που είναι σίγουροι για την προέλευση μας από τους εξωγήινους, θα πρέπει να βρίσκονται στην κορυφή της νοητικής πυραμίδας…
Μας αρέσει βέβαια να θυμόμαστε και τα σκυλάκια ή τις γατούλες μας, που ‘’κατάλαβαν’’ το σεισμό πχ και άρχισαν γαυγίζουν/νιαουρίζουν πέντε λεπτά πριν. Έχουν τελικά και αυτά έκτη αίσθηση έ;
Η διαφορά μας στο επίπεδο της νόησης είναι πολύ πιο ριζική και απλή. Η ίδια η αντίληψη της ύπαρξης είναι η πηγή κάθε φιλοσοφική μας αναζήτησης όπως την όρισε κυρίως η τριανδρία Σωκράτη-Πλάτωνα-Αριστοτέλη.
Μόνο και μόνο η ικανότητα μας να αναλύουμε τη ζωή μας, να σκεφτόμαστε δηλαδή το παρελθόν και να σχεδιάζουμε με κάθε τρόπο το μέλλον μας κατατάσσει στους διανοητικούς άρχοντες του ηλιακού μας συστήματος.
Ο Χέγκελ προτάσσει την ικανότητα ελέγχου του ενστίκτου της αυτοσυντήρησης ως τρανό παράδειγμα του επιπέδου της ανθρώπινης σκέψης. Εξαιρετικά άνισοι πόλεμοι, απεργίες πείνας, αυτοκτονίες, όλα αυτά γιατί η ίδια η ανθρώπικη ζωή κοστολογείται λιγότερο, από τους ιδιοκτήτες της, από ένα άλλο υψηλότερο ιδανικό. Ο άνρωπος έτσι αποκτά με τη θέληση του εξουσία ζωής και θανάτου πάω στην ίδια του την ύπαρξη.
Δεν είναι το ένστικτο ή ο,τιδήποτε μεταφυσικό το πλεονέκτημα του ανθρώπου αλλά η δυνατότητα του να επιλέγει, να αξιολογεί και τελικά να πράττει βάσει των νοητικών και ξεκάθαρων φυσικών ικανοτήτων του.

1 σχόλιο:

ο δείμος του πολίτη είπε...

Βεβαίως τα ένστικτα υπάρχουν, αλλά όπως λες όχι με μεταφυσική έννοια. Δεν είναι θέμα νοημοσύνης βεβαίως, αλλά θρησκευτικής παραζάλης. Θρησκευτικά είναι τα αίτια κάθε μεταφυσικής ερμηνείας. Ακόμα και οι άθεοι που τα αποδέχονται ανοίγουν το δρόμο του ιδεαλισμού και της μεταφυσικής με τη χρήση τέτοιου όρου. Το ένστικτο με την ευρεία έννοια υπάρχει ως αποτέλεσμα της προγνώσης, της προϋπάρχουσας γνώσης και της εμπειρίας ή του θεωρητικού υπόβαθρου που μας πληροφορεί ότι κάτι τέτοιο δε στέκει με βάση τη λογική που αναπτύξαμε.